Siyah bir gece… Altımda bir kırık tekne,
Başımda bungun, melun bir hayat yine;
Verip küreklere hâlâ olanca kuvvetimi
Yetişmek istiyorum bir güvenli yere. (Tevfik Fikret)

Hükümetin ve devletin şu anki görevini Fikret merhumun şu dört mısraı ne güzel tasvir ediyor. Hakikaten siyasi vaziyetimize siyah bir gece kadar tehlikeli, Devleti Aliye şu anki durumunda bir kırık tekne kadar perişan, bu kırık teknenin içinde zavallı Osmanlılık küreklere olanca kuvveti vermek, harap tekneyi bir arzu edilen bir kıyıya  yetiştirmek istiyor.

Meşrutiyet idaresi ilân edildiği zaman Devleti Aliye’nin ufuklarını sardığını zannettiğimiz zulüm bulutları sıyrılacak ve memlekette daimi bir sabah olacak zannediyorduk. Günden güne bu zulümler arttı. Bunda ilân edilen zavallı meşrutiyetin bir günahı yoktu. Mesele o idarenin uygulama biçimindeydi. Öyle bir meşrutiyet idaresi ortaya koymuştuk ki misli menendine tesadüf olunamazdı. Meşrutiyet idaresinin kurulmasından sonra İttihat ve Terakki şöyle bir beyanname yayınlamıştı:

Bugünkü inkılab, cümlenin malumu olan ve olması lazım gelen “Osmanlı İttihat ve Terakki” Cemiyeti’nin bir çok senelik çalışması sayesinde vücut bulmuştur. Cins ve mezhep ayrımı yapmaksızın Osmanlı namı altında yaşayan hür milletin ittihat ve ittifak ile vücuda gelmiş olan bir büyük kuvvete ve büyük toplumun düşmanlarını hayrette bırakacak bir tarzda bir olgun bir sükûnet ve lüzum dairesinde çalışmasıyla var ettiği muvaffakiyeti vatandaşlar katiyen nazarı dikkat dışında tutmamalıdırlar. Bundan dolayı bu tam muvaffakiyete erişen cemiyetimizin bundan böyle de vatanın menfaatleri ve milli saadeti temin eyleyecek tedbirlerde gaflete düşmeyeceğine dahi kesin itimadı yol eyleriz.

Asil Osmanlı Milletinin bu büyük bayramda ilan eylediği sevinç ve bahtiyarlık hali tabii olup ancak millet fertlerinden her birinin aklına geleni hükümetten istemesi mümkün olmadığından ve düzen bozulmasına sebep olacağından her zaman kutsal maksada tam olarak kulak verip takipte kusur etmeyeceği muhakkak bulunan cemiyetimize destek milli saadetin sürmesini temine kafidir. Kanunu Esasi’nin, … ilânıyla beraber: Bir zümreye verilmiş ve şeriata uygunluk halini olduğu gibi almış olan hükümetimizin kanunu esasi dairesinde kanuni yasakların tatbikine selahiyeti malumdur ve milletin de bu tarzda hareket etmesi lazım geldiği aşikardır.

Bugünden itibaren en mühim vazife milletin vekili olacak mebusların seçiminin güzel geçmesine itina etmektir. Bundan dolayı evvelce bin türlü rezaletle kötü işler yaptıkları halde bugün herkesten ziyade namuslu olduğu iddiasında bulunan bir takım alçakça fiillere ve harekete kapılmaktan zinhar kaçınılmalıdır.

“İttihat ve Terakki Cemiyeti” herkesin milli menfaatini temin için neşredeceği beyanatını resmi mühürüyle ve ücretsiz dağıtmakta bulunduğundan cemiyet adına yayınlanması muhtemel bulunan mühürsüz ve sahte beyanata katiyen millet fertlerinin aldanmamalarını ve mühüre dikkat olunmasını özellikle tavsiye eyleriz.”

Bu beyanname okunduktan sonra meşrutiyet idaresinin İttihatçılar elinde ne hale konulduğunu bir göz önüne getirelim. İttihat ve Terakki meşrutiyeti adeta benimsemiş bir vaziyette bulunduktan sonra bu muvaffakiyeti cins ve mezhep ayrımsız bütün milletin hürriyetine de yayıyor. Sonra, İttihat ve Terakki (kendini) sadece vatanın menfaati kanunlarına ve milli saadete vereceğini söylüyor. İttihat ve Terakki’nin vatanın menfaati için, milli saadet için ne dereceye kadar emek harcadığı malumdur.

İttihat ve Terakki meşrutiyete erişmek için cins ve mezhep ayrımı yapmadan bütün milleti buna ortak ettiği halde ilk yaptığı hareket diğer unsurları gücendirmek oldu. Ondan sonra vatanın çıkarları ve milletin saadeti için değil milleti soymak, öldürmek, kasalarını doldurmak için kullandı. Her ne söylediyse kendisi aksini yapıyordu. İttihat ve Terakki o zamanlar, millet fertlerinden her birinin aklına geleni hükümetten istemesini mümkün bulmadığı ve düzen bozulmasına sebep olacağını gördüğü halde bunu yapanlar doğrudan doğruya kendileriydi.

Bıyıklarını bükmüş, eli belindeki tabancasının kabzasında bir yüzbaşı (veya aşağısı) sadrazamların huzuruna kadar çıkarak İttihat ve Terakki namına ne isteklerde bulunuyordu.

Sözde genel af ve casusluk yasak ilan edilmişti.

Genel af, İttihat ve Terakki’nin ikide bir de, yaptığı suikastler için ilan olunuyordu. Casusluk yasağı bir boş lâftan ibaretti.  İttihat ve Terakki lehine yapılacak bütün casusluklar yapılabilirdi. Bu casusluklar yüzünden ne evler barklar söndü, ne canlara kıyıldı?

İşte, bu kötü idareler nihayet devleti bugünkü vaziyete getirdi.

İkide bir de alınan elim haberler, o derece feci bir felaket ki vaziyeti ancak bir terkip ile hülasa edebiliriz.

Siyah bir gece…

Bu siyah geceyi tabiat kanunlarından saymamalı.

İttihatçılar, Osmanlı devletini bir harabeye çevirdiler. Bu harabenin üzerinde baykuşlar tünedi. Üzerimizdeki zulmet, vatanımızın semasını baykuşların matem kanatlarıyla örtmüş olmalarından dolayıdır.

Osmanlılığın üzerinden baykuş sürüsünü def eylemedikten, İttihatçıları tepelemedikten, İttihatçılığı tamamen kazıyarak devleti bu felaketten kurtarmadıktan sonra bu siyah gecenin zulmetini üzerimizden kaldırmak mümkün değildir.

Her zaman söylediğimiz gibi tekrar ediyoruz. Siyah gecenin sebebi onlar, teknemizi kırık bir hale getirenler onlar. Başımızdaki lanetli hayat kavgasının sebepleri onlar ve bu gidişle memleketin bir tehlikesiz bir kıyıya ulaşmasına mani olanlar da yine onlar, onlardır!

Refii Cevad, Alemdar, 10 Ocak 1920

not: Refii Cevad 1890 Şam doğumludur. Galatasaray lisesi mezunudur. 1909’da Alemdar gazetesini çıkartır.1914-1918 yılları arasında İttihatçılar tarafından Sinop, Çorum ve Konya’ya sürülür. İttihatçılar ve Ankara aleyhindeki yazılarından dolayı “Yüzellilikler Listesi”ne alınır (1922) ve  yurt dışına sürülür, ancak 1938’de “af”la döner. Yeni Sabah gazetesinden sonra köşe yazarlığına 1953’ten itibaren Milliyet’te devam etmiş, 1968de vefat etmiştir.

Fotoğraf altı:Temsili…