Hilmi Uran’ın hatıraları, altı ok dışında, “demokrasi” gibi hayati bir ilkeye yer vermeyen; “Herkesi Laik-Türk yapma ülküsü” ile akılları kilitlenmiş Cumhuriyet kurucularının yanlışta ısrarının zihinsel kaynağına işaret eder: “Emir demiri keser!” Şurası unutulmamalıdır ki, “emir ve kanun demiri keser” zihniyeti yüz yıla yaklaşan ve bugün de hâkim olan yönetytim anlayışınıntemelidir… İnançlar ve kimliklerin emir ve…
Kaymakamlık, valilik, CHP müfettişliği, milletvekilliği yapmış Hilmi Uran “Meşrutiyet, Tek Parti, Çok Parti Hatıralarım, 1908-1950” kitabında şöyle yazar: “Serbest Cumhuriyet Fırkası’nın teşkili, şüphesiz, parlamento hayatımıza artık bir kendini kontrol etme unsurunun girmesinde bir zaruret belirmiş olduğu fikrinden doğmuştur…” Dikkat! Bir “zorunluluk” doğar ama bu zorunluluk “demokrasi” değil, “kendini kontrol etmek arzusu!”dur. “Demokrasi kavramını kullanmak acaba o…
Cumhuriyet, “Tek Parti- Tek Adam” ayıbından “şeklen” de olsa kurtulmak için Ağustos 1930’da yeni bir siyasi partiye ihtiyaç duyar, Atatürk’ün talimatıyla Serbest Cumhuriyet Fırkası’nı (SCF) kurulur. SCF’yi kurmak üzere Gazi Mustafa Kemal, arkadaşı Paris büyükelçisi Fethi (Okyar) Bey’i görevlendirir. Belki de SCF, içine düşülen ekonomik bunalımın aşılabilmesi için “devletçi” İnönü karşısında, “serbest piyasacı” bir seçenek…
“Kamutay bugün doğdu ve saltanatı boğdu!” Dil devrimi ile Türkçe sözlükteki “meclis”in karşılığı “kamutay” olur, gelin görün ki bu icat edilen “öz Türkçe” karşılık bir türlü toplumda tutmaz. Kamutay tutmasa da yukarıdaki dizenin yer aldığı marş resmi eğitimde çok uzun yıllar çocuklara söyletilir… Çocuktur bu, kamutayı anlamasa da olur; sadece kurulan Cumhuriyet’in çok iyi, yıkılan…
Milas Türk Ocağı tarafından köylülerin vaziyeti hakkında İsmet Paşa hazretlerine vuku bulan maruzat (yapılan başvuru) çok şayanı dikkattir. Köylüyü Yahudi ihtikaratından (vurgunculuğundan) kurtarmak zarureti vardır. Büyük başvekilimiz Mersin’den şehrimizi teşrif ederken sahilin bazı noktalarına da uğradılar, bazı yerlerde ise halkın müsaraatı ricalarını (başvuru isteklerini) lutfen kabul ederek dahildeki şehir ve kasabalarımızı da şenlendirdiler. İsmet Paşa…
Vazifesi sadece dua etmek olan bir Yahudi hahamı yine dünya işlerine burnunu sokmuş, Yahudilerin hangi sinemaya gideceklerini bile tayine kalkışmıştır. Artık makamı vilayet bu müfsid (bozguncu) ocaklarına lakayt (kayıtsız) kalmamalıdır. ** ** ** Memleketin mutlak ve şamil (kapsayıcı) bir ekseriyeti (çoğunluğu) katiyen (kesinlikle) bizim fikrimizde olmakla beraber bazen ve pek ender olarak istisnalara da…
Size çok samimi hitap ediyorum ki: Yanlış yollarda gidiyorsunuz. Bir çok münevverlerinizle temas ettik, kendileri Türklüğe temessülün (benzemenin) bizden fazla hararetli taraftarı göründükleri halde emirlerine amade bulundurduğumuz sütunlarımıza iki kelime olsun yazmadılar. Anlaşılıyor ki suiniyet eshabının (kötü niyet sahiplerinin) elinde sürüklenip gidiyorsunuz. Bu memlekette artık cemaat hayatına müsaade edemeyeceğiz. Hepimizin metaı (çıkarı) olması lazım gelen…
Doksanı aşkın yıllık cumhuriyet tarihi, iktidarı zorla ele geçiren ve iktidardan gitmemek için her türlü zulmü halklara reva görenlerin ve bu eziyeti “siyaset” kabul edenlerin yaptıkları bir resmigeçittir. Hâlâ böyle değil mi? “Hayır, öyle değil” diyenleri, taraftar tribününden inip, araştırarak, düşünerek “hayır” demeye davet ediyorum! Gelin bu cumhuriyetin geçmişinde, 1923’ten 1980’e kadar gezelim: 1923-1950, İttihatçı…
yüzleşme yazıları Esas büyük “Cumhuriyet kutlaması” 100. yılda, 2023 yılında yapılacak. Bir yanda “Gazi Mustafa Kemalciler”, bir yanda “Ulu Önder Atatürkçüler” karşılıklı Ata’ya minnet ve bağlılıklarını haykıracak. 1973’te cumhuriyetin ellinci yıldönümü de büyük törenlerle kutlanmıştı. O zaman yalnız “Tek Adam” Atatürkçüleri vardı ve; “Cumhuriyet özgürlük, insanca varlık yolu Ata’mızın çizdiği çağdaş uygarlık yolu…” Nakaratıyla hafızalarda…
“Gece ile korku ve dehşetin kavga ettiği, sırtlanların sıçradığı bir yerde, ölümün yeraltı mahzen ve mağaralarına benzeyen karanlık bir yolda idi ki, ey ilahi yolcu,.. layemut (ölümsüz) şairi gördün; adımlarını takip ederek aradığın bir yere, Hakk’ın ve hakikatin saltanat sürdüğü bir diyara geldin; kendini korkunç ve esrarlı bir büyük kapının önünde buldun. Bu… : “Ümidi,…
Talat Ulusoy 